Rodriguez - Searching For Sugar Man (OST)

Searching For Sugar Man'in konusunu okuduğumda bir belgesel olarak çok ilginç olacağına herkes gibi emindim. Ama açık konuşmak gerekirse yıllar sonra farkına varılmış Sixto Rodriguez şarkılarının sevilesiden ziyade saygı duyulası işler olduğu önyargısı oluşmuştu. Tüm o Dylan, Elvis, Marvin Gaye kıyaslamalarının sadece bu sıradışı hikayenin kahramanına hak ettiği itibarın verilmesi amacıyla yapıldığını, ortada çok da büyütülecek birşey olmayabileceğini düşünmüştüm. Ta ki, Searching For Sugar Man belgeselini izleyene, sonra da iki Rodriguez albümünden derlenmiş olan belgeselin müzik albümünü dinleyene kadar. Onu ilk keşfeden yapımcı Mike Theodore, yine Theodore ile birlikte Rodriguez'in 1970 tarihli ilk albümü Cold Fact'in yapımcılığını üstlenmiş, aynı zamanda Stevie Wonder, Wilson Pickett, The Temptations, Marvin Gaye gibi soul devleriyle çalışmış Dennis Coffey, 1971 tarihli ikinci albüm Coming From Reality'nin yapımcısı olan, The Cure, Gloria Gaynor, Jerry Lee Lewis, Boney M albümlerine emeği geçmiş Steve Rowland ve binlerce Güney Afrikalı müziksever yanılmıyormuş.

Rodriguez şarkıları yeryüzünün sadece belli bir kesmi haricinde kıymeti bilinmemiş, üstelik bu duruma en çok şaşırılacak örneklerden ibaret. Hani bazen birbirimize eskilerden bir şarkı dinletiriz, karşımızdaki onu bilmez ama duyar duymaz vurulur ya, işte o tip şarkılar bunlar. Vurulmasa bile sizin o şarkıya olan sevginiz azalmaz. Sugar Man, I Wonder, Cause, Can't Get Away gibi şarkılar 70'lerde popüler olsaydı neler olurdu kimbilir. Fakat iyi şarkılar ne yapıp edip (kendi zamanlarında olmasa da) bir şekilde akacak bir damar buluyorlar. Bu damarı Güney Afrika'da bulan harika besteler önce büyük bir sevgiyi, ona bağlı olarak da güçlü bir saygıyı peşlerinden sürüklüyorlar. Sugar Man'i, I Wonder'ı karşılaştırmak için müzik tarihinde geçmişe yolculuk yapıp milyonları sürüklemiş folk, soul, country marşları seçmek gerek.

Searching For Sugar Man belgeselini ve soundtrack albümünü açan Sugar Man, Rodriguez'in nasıl bir müzisyen olduğunu tek başına anlamamızı sağlayabilecek derecede yoğun, sakin, coşkun ve efkarlı bir folk şarkısı. Temposunu bozmadan iki güzel şarkıyı içiçe geçirmiş Sugar Man, aynı anda hem karakter sahibi, hem de dile yapışan "catchy" bir lezzet. Filmde yapımcı Steve Rowland'ın Rodriguez'e olan sevgisini örneklendirmek için seçtiği Cause, hüzün dolu söz-müziğiyle olduğu kadar hikayesiyle de insanı canevinden vuran bir şarkı. Hikayeye göre 1971 Kasım ayında çıkan Coming From Reality çok satmadığı için yapımcı firma tarafından Noel'den iki hafta önce piyasadan kaldırılıyor. Rodriguez ise önceden sanki bunun olacağını biliyormuş gibi Cause'un ilk dizesinde "I lost my job two weeks before Christmas" diyor. Aynı zamanda Rodriguez'in kaydettiği son şarkı olan Cause'un da aralarında bulunduğu bu şarkıların Amerika'da neden tutmadığına, hatta tutacak kadar bile bilinmediğine akıl sır ermiyor.

Güney Afrika'nın kaos ortamında şarkılarıyla adeta bir isyan ikonuna dönüşen Rodriguez'in, belgeselde bu karışıklıkları resmederken arşiv görüntülerinin altına döşenen şarkısı This Is Not A Song, It’s An Outburst: Or, The Establishment Blues, iki dakikalık süresine sağlam bir protest tavır sığdırmış kayıp bir Bob Dylan şarkısı sanki. Inner City Blues yine belgeselde anlamını bulan bir başka önemli şarkı. Şöyle ki, Rodriguez'in etrafında örülü gizemin ötesine geçmeye çalışan ve bir dedektif gibi iz süren müzik yazarı Craig Bartholomew Strydom'un, Inner City Blues'un "met a girl from Dearborn, early six o'clock this morn" dizelerindeki Dearborn kelimesinden yola çıkarak "Yalın Gerçek"e ulaşması belgeseli başka bir boyuta sokuyor. Yaylılarla yağmur olup üzerimize yağan uzun soul lezzeti Sandrevan Lullaby - Lifestyles, folkun göbeğinden ses veren Street Boy, tüm o soul ve folk karakterini tropikal bir meyve tabağına dönüştüren I'll Slip Away diye albüm akıp gidiyor.

Cold Fact ve Coming From Reality'den yarı yarıya oluşturulmuş soundtrack, önce filmle beraber tadılması zaruri bir nitelikte. Buraya konmamış diğer Rodriguez şarkıları da ayrıca tecrübe edilmeli mutlaka. Yönetmen Malik Bendjelloul'un mükemmel kurguladığı belgeseline aynı ustalıkla yedirilmiş, üstelik hikayeleri ve özellikleriyle birlikte yedirilmiş Rodriguez şarkıları, onun "American zero, South African hero" durumuna geç de olsa gereken ayarı çekip hak ettiği saygınlığı sağlıyor. 70'lerde sahneye çıktığı sisli barlarda seyirciye arkasını dönerek çalıp söylemesi zaten onun şan şöhret veya kahramanlık peşinde olmadığını gösteriyordu. Koskoca Amerika'da hiçkimse tarafından tanınmamasının mantıklı bir sebebi olmalı. Ama yok! Belki de sahnede sadece şarkılarıyla birlikte olmak istiyordu. Sahnede kafasına sıkması veya kendini yakması gibi şehir efsanelerinin çıkmasının nedeni Rodriguez'in bu gizemin içine kapalı kalışıyla alakalı. Fakat asıl cool olan bu söylentiler değil, yıllar önce bir kızın Amerika'dan Güney Afrika'ya getirdiği Rodriguez kasetinin korsan olarak yayılıp fenomene dönüşmesi ve bu adamın hiçbir şekilde çözülemeyen gizemi. Ve tabii sonuna kadar peşinden gitmeye değen harika şarkıları.

1. Sugar Man
2. Crucify Your Mind
3. Cause
4. I Wonder
5. Like Janis
6. This is Not a Song, It’s an Outburst: Or, the Establishment Blues
7. Can’t Get Away
8. I Think of You
9. Inner City Blues
10. Sandrevan Lullaby – Lifestyles
11. Street Boy
12. A Most Disgusting Song
13. I’ll Slip Away
14. Jane S. Piddy