Issız Ada Radyosu Arşivi (Mart 2023)

LANNDS - Music for the Future

Yıl: 2023 ABD

Tür: Indietronica, Psychedelic Pop

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Fortune"

Depeche Mode - Memento mori

Yıl: 2023 İngiltere

Tür: Synthpop, Darkwave

"F" Rate: 3/10

I.A.R. tavsiyesi: "Ghost Again"

Tanukichan - Gizmo

Yıl: 2023 ABD

Tür: Indie Rock, Noise Pop, Shoegaze

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Like You"

Stein - The Lost Horse

Yıl: 2023 İsrail

Tür: Surf Rock, Spaghetti Western

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Quicksilver"

3Phaz - Ends Meet

Yıl: 2023 Mısır

Tür: UK Bass, Hard Drum

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Labash"

Altın Gün - Aşk

Yıl: 2023 Hollanda/Türkiye

Tür: World, Funk, Psychedelic

"F" Rate: 4/10

I.A.R. tavsiyesi: "Su Sızıyor"

Furious Monkey House - Oneiric

Yıl: 2023 İspanya

Tür: Alternative Pop, Indie Rock

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Mesmerism"

Madonna - True Blue

Yıl: 1986 ABD

Tür: Pop

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Open Your Heart"

Modu - Odyssey

Yıl: 2023 İngiltere

Tür: Drum & Bass, Jungle

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Airwalker"

Fly by Midnight - Fictional Illustrations

Yıl: 2023 ABD

Tür: Synthpop, Pop Rock

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Why My Love (Ain't Enough)"

Iron Maiden - Piece of Mind

Yıl: 1983 İngiltere

Tür: NWOBHM

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "The Trooper"

Bruce Dickinson - Accident of Birth

Yıl: 1997 İngiltere

Tür: Heavy Metal

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Accident of Birth"

Hot Action Cop - Hot Action Cop

Yıl: 2003 ABD

Tür: Alternative Rock

"F" Rate: 5/10

I.A.R. tavsiyesi: "Goin' Down on It"

The Soul Motivators - Do It Together

Yıl: 2023 Kanada

Tür: Funk, Soul

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Jim Nasty"

Pollo Del Mar - Speed of Dark

Yıl: 2023 ABD

Tür: Surf Rock

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Speed of Dark"

Metallica - Past Magnetic

Yıl: 2008 ABD

Tür: Trash Metal, Compilation

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Enter Sandman"

Kolektif İstanbul - Kısmet

Yıl: 2021 Almanya

Tür: World, Folk, Funk, Jazz

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Pirinsko Köçek"

Daikaiju - Phase 3

Yıl: 2023 ABD

Tür: Surf Rock, Surf Punk

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Magic Wanda"

The New Division - Modern Life

Yıl: 2023 ABD

Tür: Synthpop, New Wave, Electronic

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Nosedive"

Pink Floyd - The Dark Side of the Moon

Yıl: 1973 İngiltere

Tür: Progressive Rock, Psychedelic Rock, Art Rock

"F" Rate: 9/10

I.A.R. tavsiyesi: "Time"

Zålomon Grass - Space Opera

 
İspanyol üç müzisyenden kurulu Zålomon Grass, Space Opera adını verdikleri ilk albümleriyle kulağımızın pasını silmeye talip bir grup. Zira o kulakları paslandıran bir sürü içi çürümüş grup ve albüm kaynıyor ortalık. Zålomon Grass gibi cool bir ismi, hele de nefis albüm kapağını görünce kayıtsız kalamayıp dinlediğimde o kuru kalabalık içinde ışıl ışıl parladığını görmek hiç zor gelmedi. Space Opera için "en yoğun insan duygularının merkezine ulaşmak için yakın galaksiler boyunca yapacağınız bir yolculukta denizcilik alegorilerinin size eşlik edeceği zamansız bir estetik ve ses bütünü" gibi afili cümleler gördüm. Tahmin edileceği gibi Space Opera bir konsept albüm. Alevler içindeki gemiler, gök gürültülü fırtınalar, otoritenin kötüye kullanılması, isyanın eşliğindeki mürettebat vs. kulağa sıkı bir hikaye gibi geliyor. Hikayesini tam olarak anlamadım ama zaten orada değilim. Albümün müzikal konsepti bundan çok daha fazlasını vaat ediyor. Blues ve psychedelic rock ekseninde, vintage ve cosmic blues'un kanatları altında hacimli bir hard/stoner rock'tan söz ediyoruz ki bu şahane bir karışımdır. Yine de iyi şarkılar yazmazsanız bu karışımın da, yapılan jam'lerin de bir kıymeti kalmaz. İşte Zålomon Grass'in iyi şarkılar yazdığını, gitar, bas, davul üçgeninde güçlü bir özgürlükle, olgun bir disiplinle jam yaptıklarını söyleyeceğimiz yer tam da burası. Dinlerken bize pek çok ismi hatırlatıyorlar. Onların çoğu da 70'lerin şimdiye olan ustalıklı izdüşümleri. Kısacası lirik olarak ortaya koydukları konsept kadar, müzik olarak da klasikten progresife genişleyen belli bir konsepte sahipler.

8 şarkılık albümde ilk etapta en çok dikkatimi çekenler, kütür kütür blues rock duruşlarıyla Cosmic Relief, The Drill ve All Hands On Deck oldu ki, bunlar zaten albümün ilk üç şarkısı. İkinci etapta da hiç vakit kaybetmeden Heard It On The News, Groove To Prove, Harder To Rise, Don't Let Me Go Down (Space Opera) ve Too Late Now bunlara katıldı ki, bunlar da albümün tamamı eder. Detaya girersek, Cosmic Relief'in liderlik vasıflarından, The Drill'in karizması ve yakışıklılığından, Heard It On The News'ün özellikle Led Zeppelin'e duyduğu saygıdan, Harder To Rise'ın 80'ler ve 90'lar hard rock baladlarına duyduğu sevgiden, Too Late Now'ın Bo Diddley'e uzanan geleneksel blues olgunluğundan bahsedebiliriz. Grubun gitar ve vokallerinden sorumlu Gabriel McKenzie, öyle ayrıksı bir sesi olmasa da gitarıyla çok acayip işler çıkarıyor. Basçı David Ross istisnasız her şarkıya fark edilir imzalar atıyor. Davulcu Mauro Comesaña'ya sanki anafikri verseniz tüm şarkıyı tek seferde çıkaracakmış gibi bir olgunluk hakim. Comesaña demişken, kendisi yine Galiçyalı bir blues rock grubu olan The Soul Jacket'ın da davulcusu olarak görünüyor. Bu grubun da çok iyi puanlar almış 6 albümü var. Bunlardan sadece 2021 yılına ait Let Me Stand'i dinlemiş, 6/10 vermişim. Hiç de hatırlamıyorum. Şayet Zålomon Grass'in genleri veya Galiçya'nın havası suyu onlarda da mevcutsa 2012-2022 arasındaki 10 yıllık süre içinde çıkmış bu albümleri de elden geçirmek gerekecek. Neticede grubun üç üyesi de gitar, bas, davul klasik üçgeninde o kadar yetkinler ki, tadına doyum olmayacak bir Zålomon Grass kariyerini izlemek çok keyif verecek gibi duruyor.

1. Cosmic Relief

2. The Drill

3. All Hands on Deck

4. Harder to Rise

5. Heard It on the News

6. Too Late Now

7. Groove to Prove

8. Don't Let Me Go Down (Space Opera)

Metallica - Metallica

 

Metallica markasıyla ilk karşılaşmam, aynı yıl kaset olarak piyasaya çıkan 1987 yılına ait The $5.98 E.P.: Garage Days Re-Revisited adlı EP sayesindeydi. Yani sadece bir EP bana Metallica'yı ve trash metal'i sevdirmişti. Hard rock, heavy metal, glam gibi dönemin popüler rock formlarından çok başka bir tınısı olan trash metal, sert ve çiğ bir matematikle metal müziğin ne denli eksantrik olabileceği yönünde sıkı bir uyanıştı benim için. İşi daha tam özümsemeden, başka kimler bu müzikte neler yapmış anlayamadan 1988'de ...And Justice For All efsanesi piyasaya sürüldü. Yani trash metal'in ne olduğunu ben ve benim gibi pek çok insan ilk defa Metallica'dan gördü. Çok acayip bir deneyimdi. Böyle bir albümü, hele de yılların eskitemediği One gibi bir trash metal klasiğini tam zamanında deneyimlemiş olmak bir parça şanslı da hissettiriyor. Tabii ondan sonra tersine bir dönüş başladı ve Kill 'Em All (1983), Ride The Lightning (1984), Master Of Puppets (1986) gibi otoritelerin hala en iyi Metallica albümleri saydığı karanlık dönemlere gittik. Bu albümler bize metalin uç noktalarına, death, black, progressive sularına girme cesareti verdi. Evet, 80'lere damgasını vurmuş bu ilk dört albüm Metallica'nın altın çağıydı kesinlikle. Yine bazı otoritelerce o yıllar sadece Metallica'nın değil, trash metal'in kuruluş ve gelişme dönemiydi. 70'lerin efsanelerinden sonra 80'lerde rock müziğin "hard" kalmış versiyonundan trash versiyonuna geçişteki ilk tampon bölgenin adıydı Metallica... Şimdi pek de sert gelmeyen bu müzik, o yıllarda kulakların kirini pasını almaya birebirdi.

90'lar Metallica için farklı başladı. Zaten asıl konumuz da bu başlangıç. 12 Ağustos 1991'de piyasaya sürülen 5. stüdyo albümü Metallica (halk arasındaki adıyla The Black Album), birçok tartışmayı da beraberinde getirdi. Bir kere grup en baştan albümün yapımcılığını Bob Rock'a emanet etti. Mötley Crüe'nün 89 tarihli Dr. Feelgood albümündeki yapımcılığından etkilenen grup, Mötley Crüe, Bon Jovi, Aerosmith, The Cult, Bryan Adams, The Offspring, David Lee Roth ve daha nicelerinin yapımcılığını üstlenmiş Bob Rock'ı işe alınca, trash metale alışmış Metallica fanatiklerinin tepkisini çekti. Zira bu isimlere bakarak grubun yumuşayacağından endişe duyuluyordu. Nitekim öyle de oldu. Bu camiada sertlik ve hız, çok şey demekti. Metallica'yı saç sprey hard rock ve glam yapan gruplarla bir tutamazdınız. Ama The Black Album, acayip istatistikler elde etti. Dünya çapında en çok satan albümlerden biri oldu. Sadece Amerika'da 16 milyon kopya sattı. Billboard 200 listesinde Dark Side Of The Moon gibi efsanelerin ardından en uzun süre kalma başarısı gösterdi. Halen Rolling Stone dergisinin "The 500 Greatest Albums Of All Time" listesinin 235. sırasında vs... The Black Album, Bob Rock tercihi ve onun getirdiği bazı tavizler sebebiyle ilk beş albümden hem farklı, hem de ortak yanlara sahip bir albümdü. ...And Justice For All sonrası şöhretine şöhret, hayranlarına hayran katan grup, almış olduğu bu değişim kararıyla bir yandan kemikleşmiş fanlarını öfkelendirdi ama öte yandan yeni hayran kitleleri kazandı. Bu yeni kitlenin bir ferdi olarak The Black Album'ü gururla en sevdiğim Metallica albümleri arasında saydım her zaman.

The Black Album'ün çıktığı yıl yarattığı infial unutulmaz. Özellikle peşpeşe hayatımıza giren Garage Days EP ve ...And Justice For All sayesinde Slayer, Sepultura, Testament gibi keşiflerde bulunup bu müziğe uzun mesailer harcadık. Yeni Metallica albümünün neler getireceği, o dönem dünyanın en önemli meselesiydi. Şahsen blues rock kökenli hard rock ile olan seviyeli birlikteliğim sebebiyle her iki kanada olan yakınlığım bende bir metal yobazlığı yaratmamıştı. Aynı heyecanla olmasa da yeni Bob Dylan veya Madonna albümlerini de bekliyordum. Enter Sandman inanılmazdı. Hala da öyle. Adeta The Black Album'ün özeti gibiydi. Bir yandan eski trash geleneklerini sürdürüyor, bir yandan daha hard rock tipte bir "killer riff", nakarat, gitar solo bileşimini bu sert gelenekselliğe ustaca entegre ediyordu. Enter Sandman radyolarda çalındı, videosu MTV'de dönüp durdu, milyonlarca kopya sattı, Metallica'nın dünya çapında tanınmasında büyük etkisi oldu. Aslında bu bir Bob Rock başarısı da sayılabilir. İşin teknik, mühendislik, mutfak kısmından anladığı gibi, pazarlama ve reklam kısmını da çok iyi biliyordu. Piyasada hard rock'a olan yoğun talebi, biraz da risk alıp trash ile buluşturarak iki tarafın ortak paydada buluşabileceği bir zemine taşımak istiyordu. Bunda başarılı da oldu. Tabii bu ortak paydayı en başta Metallica'nın kendisi talep etti. Mötley Crüe'nün Dr. Feelgood albümlerini çok beğenen grup, Bob Rock ile çalışarak olacakları görmek istiyordu. Böylece The Black Album dinleyiciyi ikiye, hatta üçe böldü.

Koyu trash metalciler albümü topa tuttu. O dönem popülerliğin zirvesini yaşayan hard rock pastasından pay almak istedikleri iddia edildi. Öte yandan rock türleri arasındaki bu kaynaşmadan memnun olan ve sertliği melodik hamlelerle dengeleyen çağdaş bir dinleyici kitlesi albümü çok sevdi. The Unforgiven ve Nothing Else Matters gibi hard rockçıların çoğunun bile başaramadığı iki dev balad yapmaları, Sad But True gibi daha o dönem ortada olmayan alternative metal'in ilk örneklerinden biriyle dillere marş olmaları, ...And Justice For All ile gruba dahil olan başçı Jason Newsted'in iyice ortama alışması gibi daha pek çok sebepten dolayı kalitesini ortaya koyan albüm, ticari olmanın bazı grupları vasatlaştırıcı etkilerinden sıyrılmış görünüyordu. ...And Justice For All ile trash ve heavy metal kitlesini zaten genişletmişti. The Black Album ile daha popüler mecralara girip Bon Jovi, Cinderella, Aerosmith hayranlarından da alabildiği kadar aldı. Fakat bazı yapısal değişimlere, melodik yönelimlere rağmen geçmişini ve aslında özü olan trash sertliğini asla bırakmadı bu albümde. Şimdiye dek adını andığımız şarkılarla birlikte single olarak çıkan Wherever I May Roam, bu yeni ve "ticari" Metallica'nın markalaşmış şarkıları arasına girdiler. Ama albümdeki Holier Than Thou ve Through The Never gibi iki lokomotif şarkının hakkı bunlar kadar verilmemiştir diye düşünmüşümdür hep. Onun haricinde, Don't Tread On Me'ye ve kısmen de The Struggle Within'e nedense diğerleri kadar demli çay muamelesi yapamadım ama olsun. Onlarla veya onlarsız The Black Album'ün kalitesi yıllar geçse de hiç değişmedi.

Kingdom Come (Kingdom Come), Sonic Temple (The Cult) gibi hala elimden düşürmediğim mükemmel albümlerin yapımcısı Bob Rock, bu albümde de yapacağını yapmış, birkaç unutulmaz hit ve türlü mühendislik hamleleriyle trash metal gibi bir türe ticari ve vizyon ayarı çekmeyi, bunu yaparken de kaliteyi korumayı başarmıştı. Tabii Metallica izin vermese bunların hiçbiri olmazdı. Albümün 30. yılı şerefine 2021'de çıkarılan, 4 disk, 53 yorumdan oluşan The Metallica Blacklist adlı cover albümde The Black Album'ün 12 şarkısını indie, punk, pop, elektronik, hip-hop, world, country gibi farklı formatlarda duyuyoruz ki, o vizyonun farkına varmış milyonlarca müzisyen ve dinleyici için 91 ruhunun tadı hep bir başka olmuştur. Hem bu cover albüm, hem de Metallica'nın Load, Reload, St. Angel diye yavaş yavaş albüm disiplininden uzaklaşıp hit çıkarmaya heveslenen, sonra da onu bile beceremeyen kariyeri hakkında uzun uzun yazmak isterdim. Ama The Black Album'e ayrılmış bir kulvara başka şeyleri sokmanın bir alemi yok. Metallica'nın çok büyük, çok donanımlı bir hayranı değilim. Hatta şu meşhur Napster olayından itibaren özellikle Lars Ulrich'ten nefret bile ediyorum. James Hetfield'in efsane vokallerini az taklit etmedik. Jason Newsted ayrıldıktan sonra işleri pek yolunda gitmedi. Kirk Hammett adamdır vs. Albümün 10. yılı olan 2001'de çıkan 50 dakikalık Making Of The Black Album belgeselinde albüm sürecine dair ilginç detaylara da ulaşabilirsiniz. Sonuç olarak Metallica külliyatının en klas albümlerinden biri olan The Black Album, belki de grup üyelerinin söylediği gibi kendi Dark Side Of The Moon'larıdır. Ama ben onu "uyandırılmış" bir canavara benzetmişimdir hep.

1. Enter Sandman

2. Sad but True

3. Holier Than Thou

4. The Unforgiven

5. Wherever I May Roam

6. Don't Tread on Me

7. Through the Never

8. Nothing Else Matters

9. Of Wolf and Man

10. The God That Failed

11. My Friend of Misery

12. The Struggle Within

Insomnium - Anno 1696

 
Death metalin en sevdiğim gruplarından Finlandiyalı Insomnium hiç kötü albüm yapmıyor. En son 2011'de çıkan One For Sorrow adlı 5. albümlerine çok yükselmiş, ondan sonra yaptıkları üç albümün de bende kemikleşmiş Insomnium sevgisini pekiştirdiğini bir kez daha anlamıştım. Anno 1696 grubun dört yıl aranın ardından çıkardığı 9. albümü. O da yanıltmadı ve yine neresinden tutsak mest eden epik bir konsept etrafında sevenlerini topladı. "Melodic Death Metal" başlığı altında toplanan ve progressive, doom, black, folk, symphonic metal flörtlerinden oluşan müzikleri hala formunda. 1997'de kurulup albüm kariyerine 2002'de başlayan grubun başarısı sadece bu karışımı gerçekleştirmiş olmasından değil, bu karışımı özenle yazılıp tasarlanmış şarkılarla buluşturmasından kaynaklanıyor. Dindar veya faşist olmadıklarından emin olduğum grupların liriklerine pek dikkat etmiyorum. (Zaten dindar ve faşist grupları kimse dinlemesin.) Aslen müziğin uçurucu gücü daha önem kazanıyor benim için. O yüzden, konsept albümler yapmayı seven Insomnium'u konsept albüm moduyla dinlemiyorum. (Konsept albüm modu nedir onu da bilmiyorum.) Zira şarkılar birbirine bağlıymış duygusu yanında, bağımsız oldukları duygusu daha ağır basıyor. Anno 1696 da vokalist basçı Niilo Sevänen'in kısa hikayesinden uyarlanmış bir albüm. Yani bütün lirikler Sevänen'e ait. İskandinavya için çok zorlu bir dönem olan MS 1670'den 1700'e kadarki yıllarda kıtlık, nüfusun büyük bir bölümünü perişan etmişti. Öye yandan dini coşku sebebiyle çok sayıda kadın cadı avlarıyla korkunç şekillerde idam ediliyordu. İşte Anno 1696 bu karanlık dönemi hikayesine kaynak almış bir albüm.

Herhangi bir Insomnium albümünde ne ile karşılaşacağımı bildiğim halde her seferinde yeni materyallerle karşılaşacak olmanın konforunu kolay kolay her gruptan alamıyorum. Mesela beklediğim bir çok yeni albümden hiç memnun kalmadığımı da bilirim. Yeni Insomnium albümü çıkacak dendiğinde çok iyi olacağı biliniyor ama yine de o heyecana engel olunamıyor. Sertliği ve melodikliği kıvamında bir sound, güçlü vokaller, kaliteli albümler hep bu istikrarı besleyen unsurlar. Müzmin depresifliğini koruyup, onu istediği zaman öfkeye, hüzüne, korkuya, coşkuya dönüştürebilen, o depresyon ve karanlıktan bilgelik yaratan adamlar bunlar. Albümleri bittiğinde yine bu duygularla yoğrulmuş doyurucu bir epik film izleme haleti ruhiyesine bürünüyorsunuz. Artık belli türlerin üzerine yeni şeyler koymak zorlaştığında, güçlü müziğinizi ancak istikrarlı biçimde yeni albümlerle taçlandırdığınız ölçüde dinç kalabiliyorsunuz. Mesela 2023'te Anno 1696 değil de One For Sorrow (2011) veya Heart Like A Grave (2019) çıksaydı, başka bir benzetmeyle Anno 1696, şu anki haliyle Winter's Gate (2016) yerine piyasaya sürülseydi aradaki farkı anlamamız pek mümkün olmazdı. İşte bi, buna halk arasında kendini tekrar değil, "istikrar" diyoruz. Akustik girişli açılış parçası 1696, bu istikrarın, 50 dakika sürecek bu epik yolculuğun tüm bileşenlerini taşıyan, sinematik, sert ve bu sertliği kendi anlam bütünlüğü içinde ehlileştirmiş şahane bir temsilcisi. Dinleyicinin kendini bu yolculuğa hazırlaması için çok fazla çaba sarfetmesini gerektirmeyen bir tecrübe abidesi.

Albümün teklilerinden biri olan White Christ, içinde din eleştirisi olan hiçbir şeyi kaçırmayan Rotting Christ kurucusu Sakis Tolis'in brutal vokaliyle konuk olduğu şahane bir parça. Dediğim gibi, sözlere bakma gereği duymuyorum ama Tolis işin içinde olunca insan merak ediyor. Niilo Sevänen ve Sakis Tolis'in vokalleriyle adeta iki ekstra gitar katkısı verdikleri White Christ, metal camiasının 2023'teki en mühim birlikteliklerinden biri olarak göz kamaştırıyor. Hemen peşinden gelen Godforsaken'da yine bir konuk ağırlamış grup. Tam 7 albüm sahibi Fin şarkıcı Johanna Kurkela, folk ve pop karışımı müziğinden de anlaşılacağı üzere o billur sesiyle şarkının folk metal atmosferine renk, grubun karanlık sounduna az biraz ışık hüzmesi olmuş. 2015'ten beri Finlandiya metalinin bir başka devi Nightwish'in keyboard sorumlusu Tuomas Holopainen ile evli olan Kurkela, bu vesileyle de özel bir konuk. Albümün orta yerine konmuş bir bomba gibi patlayan Lilian ile vites yükselten Insomnium, dinamik, karizmatik, bir üzgün, bir kızgın, ama daha çok kızgın ruh halindeki albümün en klas şarkılarından The Witch Hunter'ı gururla sunuyor. Bir Insomnium best of albümü yapılsa (yapılmasın, isteyen albüm albüm dinlesin) bu parçanın yeri garanti sanki.

The Witch Hunter'ın enerjisinin ardından sanki bir parça yorgun düşmüş kulaklara şifa niyetine, bir Insomnium geleneği olarak akustik The Unrest'i görüyoruz. Bu geleneği genellikle enstrümantal ve biraz daha kısa olarak yapmasının aksine bu defa death metal vokalinin o akustiğe uyumlu fısıltılı haliyle seslendiren Niilo Sevänen, gitaristler Ville Friman ve Jani Liimatainen'in "clean" vokalleriyle üç buçuk dakikalık bir dinginlikle albümün kapsamını genişletiyorlar. Yedi dakikanın üzerindeki iki şarkı Starless Paths ve kapanıştaki The Rapids, grubun death metal tabanlı progressive ve senfonik ustalığını tüm yönleriyle sergilerken, bir Insomnium albümünün daha sonuna geliyoruz. Her Insomnium albümü melodic death metal türünün dersi niteliğinde olgunluklarla dolu görünüyor bana. Her dinleyişte başka detayların keşfi, aradan geçen süre sonrasında tekrar dönüşlerde unutulmuş olanların yeniden hatırlanması ve bunun verdiği coşku, tutku, kaygı ve epik karanlıklar. Dokuz güne dokuz Insomnium albümü dinlemek, bunu yaparken başka hiçbir işle uğraşmayıp tamamen dikkatimi onlara vermek gibi bir planım var. Bir yandan da örüntüye bakarsak en az üç yıl sonra gelecek 10. albümlerinin hayalini kurmak.

1. 1696

2. White Christ (feat. Sakis Tolis)

3. Godforsaken (feat. Johanna Kurkela)

4. Lilian

5. Starless Paths

6. The Witch Hunter

7. The Unrest

8. The Rapids

Issız Ada Radyosu Arşivi (Şubat 2023)

Caroline Polachek - Desire, I Want to Turn Into You

Yıl: 2023 ABD

Tür: Alt-Pop, Indie Pop, Art Pop

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Welcome to My Island"

Dobbeltgjenger - The Twins

Yıl: 2023 Norveç

Tür: Indie Rock, Psychedelic Rock

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Genghis Khan"

VA - MTV's Amp 2

Yıl: 1998 İngiltere

Tür: Drum & Bass, Big Beat

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Lo-Fidelity Allstars & Pigeonhead - "Battleflag"

Doomsday Outlaw - Damaged Goods

Yıl: 2023 İngiltere

Tür: Hard Rock

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Runaway"

Dina Ögon - Oas

Yıl: 2023 İsveç

Tür: Psychedelic Pop, Dream Pop

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Pumpan"

Derya Yıldırım & Graham Mushnik - Hey Dostum, Çak!

Yıl: 2023 Almanya

Tür: Folk Pop, World

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Tren Gelir"

Pearl Jam - Yield

Yıl: 1998 ABD

Tür: Grunge, Alternative Rock

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Given to Fly"

La Scaltra - Mater

Yıl: 2023 Almanya

Tür: Gothic Rock, Darkwave

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Dancing on Debris"

Westing - Future

Yıl: 2023 ABD

Tür: Stoner Rock, Psychedelic Rock, Blues Rock

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Back in the Twenties"

Delain - Dark Waters

Yıl: 2023 Hollanda

Tür: Symphonic Metal

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "Hideaway Paradise"

Baby Charles - Baby Charles

Yıl: 2008 İngiltere

Tür: Funk, Soul

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Comin' From a Higher Place"

Skrillex - Quest for Fire

Yıl: 2023 ABD

Tür: Electronic, Trap, Dubstep

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Rumble (feat. Flowdan & Fred again..)

Lydsyn - Lydsyn

Yıl: 2022 Danimarka

Tür: Garage Rock, Psychedelic Rock

"F" Rate: 5/10

I.A.R. tavsiyesi: "Tragisk Eskapisme"

The White Blinds - PRESHEATECHA!

Yıl: 2023 ABD

Tür: Funk, Jazz-Funk

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "Back Atcha!"

Roni Size - Take Kontrol

Yıl: 2014 İngiltere

Tür: Breakbeat, Drum & Bass

"F" Rate: 4/10

I.A.R. tavsiyesi: "Complicated (feat. Tita Lau)

Cosmos Says Hello - The Album

Yıl: 2023 ABD

Tür: Alternative Rock, Pop Rock

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Rainbows Again"

Smoove - Dead Men's Shirts

Yıl: 2005 İngiltere

Tür: Funk, Hip-Hop

"F" Rate: 7/10

I.A.R. tavsiyesi: "I'm a Man"

The Mask OST

Yıl: 1994 ABD

Tür: Pop, Pop-Jazz, Rock & Roll, Swing

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: Royal Crown Revue - "Hey Pachuco!"

Gorillaz - Cracker Island

Yıl: 2023 İngiltere

Tür: Synthpop, Electropop, Neo-Psychedelia

"F" Rate: 6/10

I.A.R. tavsiyesi: "New Gold (feat. Tame Impala & Bootie Brown)

Acid Arab - ٣ (Trois)

Yıl: 2023 Fransa

Tür: Electronic, House, Dabke, Techno

"F" Rate: 8/10

I.A.R. tavsiyesi: "Döne Döne (feat. Cem Yıldız)

Breakbeat Era - Ultra-Obscene

 

İngiltere’nin liman kentlerinden Bristol, ekonomik gücünü çoğunlukla ticaret, mühendislik, havacılık, medya ve turizm gibi alanlardan almış bir şehir. Aynı zamanda karnavalları, festivalleri, barları, müzeleri, sanatçıları ile de canlı bir atmosfere sahip. Bristol'ı kim nasıl bilir bilmem ama bizim kuşak şayet gidip görmediyse genellikle bu şehrin adını Massive Attack, Portished, Tricky üçlüsünün trip-hop dehası müzikleri ve albümleriyle duymuştur. Özellikle Karayiplerden aldığı göç sayesinde puslu havasının depresif tezatlığını dub, reggae gibi tropikal türlerle birleştirerek ortaya trip-hop adlı gizemli stilin çıkmasına ilham vermiş olan bu güzide kent, 90'ların en nitelikli müzikal coğrafyalarından biriydi. Yukarıda andığımız efsane üçlünün haricinde asıl adı Ryan Owen Granville Williams olan ama kendisine Roni Size ismini uygun gören Jamaika kökenli DJ ve yapımcı şahıs da 90'ların fırtına isimlerindendi. Solo olarak çıkardığı birkaç albüm öncesinde Roni Size & Reprazent adıyla grup olarak New Forms (1997) ve In The Møde (2000) albümlerine imza atmıştı. Drum & bass, electronica, trip-hop namına ne nasıl yapılması gerekiyorsa yapan, hatta üzerine de fazlasıyla koyarak önemli bir ilham ve referans kaynağı olan bu albümler günümüzde bile etkisini yitirmemiş, bu saydığımız türlerin çınar ağaçları gibi dimdik ayakta durmaktadırlar. Roni Size, üç adet solo albümünde de bu geleneği sürdürmüş, Reprazent'te birlikte çalıştığı bazı elemanlar da kendi sololarıyla kendi markalarını yaratmışlardı.

Roni Size, New Forms'dan iki yıl sonra, biraz da beklenmedik biçimde bir yan projeyle döndü. Beklenmedik çünkü New Forms gibi hem ticari, hem de eleştirel yönden çok başarılı bir albümden sonra beklenen şey ikinci albümdür genelde. Ama Roni Size, Breakbeat Era adlı bu projesinde sanki hiç de yan proje değilmiş gibi şahane işler çevirmiş, bana göre New Forms kadar kafa açmıştı. Roni Size nereye giderse gitsin (ki kendisinin adı sanı duyulmamış daha bir sürü yan projesi var) peşinden giden DJ Die ve nereden geldiği belli olmayan, öncesinde hatta şu yıla dek sonrasında da bir grup veya solo olarak başka yerde bulunmayan Leonie Laws ile bir trio olarak pat diye ortaya çıkan Breakbeat Era, Ultra-Obscene adını taşıyan ilk ve son albümleriyle sadece drum & bass değil, breakbeat, big beat, rave gibi yerinde duramayan türlerin dansını güçlü tasarımlarla sundu. Her bir şarkısı New Forms'a nazaran biraz daha sert ritimlerin Leonie Laws vokaliyle dengelenmiş ve o haliyle pişirilmiş ürünleri. Üstelik drum & bass ve benzeri elektronik tabanlı, albüm askeri tipinde şarkılarda pek rastlayamayacağımız üzere catchy nakaratlar bile mevcut. Leonie Laws ve bu lirikler olmasa, yani full enstrümantal bir albüm olsa yine gideri olurdu. Ama bir kadın vokalin varlığı, şarkıların tekrar eden meditatif yapıları arasında bir tekdüzeliğe, bir uyuşukluğa izin vermiyor. İnsan, böyle tam teşekküllü, kaliteli, sürükleyici bir albümü dinleyince Breakbeat Era'nın tek albümlük bir proje olmasına hayret ediyor ve üzülüyor. Zaten 2000 yılında grubun fişinin Roni Size tarafından çekilmesi, fişi takılı bir sürü projenin yıllarca bir sürü uyuz albüm yaptıkları düşünüldüğünde adaletsiz geliyor.

48 saniyelik Max dahil olmak üzere 15 şarkıdan oluşan Ultra-Obscene, alışık olmayan bünyelere 1 saat 14 dakikalık süresini iki katı uzunlukta hissettirebilir. Şarkı sürelerinin görece uzunlukları ve tekrara dayalı yapıları itibariyle o bünyeler bir an önce sonuca ulaşma hevesiyle süreci pek dikkate almazlar. Oysa Roni Size dediğimiz adam ve onun her türlü projesine ait şarkılar tamamen sürecin kendisinden oluşur. Yine de dediğimiz gibi Breakbeat Era'nin nispeten daha içine girilebilir ve dans edilebilir hamuru neticesinde kimin başına ne geleceğini bilemeyiz. Ultra-Obscene'i ilk dinleyişimden son dinleyişime kadar özellikle Rancid, Our Disease, Ultra-Obscene, Terrible Funk, Control Freak şarkılarından hiç bıkmadım. Enerjileriyle yakıcı, yıkıcı, sonra yeniden yapıcı olağanüstü işler hepsi. Albümün iki enstrümantal şarkısı olan açılıştaki Past Life'ın cool matematiği ve Late Morning'in tempolu bir meditasyon etkisi bırakan gizemli ve düz akıcılığı da albüme her dönüşümde kalitenin göstergesi olmuştur benim için.

Belki ismini vermeyeceğim 5 şarkıyı albümden çıkarsak pek bir şey fark etmeyecek gibi gelmiştir hani. Onlardaki sorun, adını saydığım diğer şarkıların çok üst düzey olmalarından da kaynaklanıyor olabilir. Bu bir sorun mudur, o da ayrı bir şey. Şu an aklıma sadece Temple Of The Dog'un geldiği tek albümlük şahane projelerden biri olarak Breakbeat Era, ister üst düzey, ister sorunlu (!) şarkılarıyla kesinlikle iz bırakmış bir grup. Ya da bana öyle gelmekte. Zira çok fazla hayranı olduğunu görmüyor, sanmıyorrum. Bu kadar underrated kalmaları da ayrıca kalite ifadesi sanki. Roni Size'ın Reprazent ile yaptığı New Forms ve In The Møde'un arasında çok iyi duruyor. Hatta şu an "çok iyi"nin yetersiz kaldığını hissedip "harikulade" bir üçleme olduğu şeklinde düzeltiyorum. Üç solo albümüden en son 2014'teki Take Kontrol sonrasında ortalarda görünmeyen Roni Size'ın ne işlerle meşgul olduğunu da bilmiyorum. Hatta o üç albümü daha önce dinleyip dinlemediğimi bile bilmiyorum. Bir ara o boşluğu doldurmak lazım. Hatta hızımızı alamayıp albüm formatının altın çağlarından biri olan 90'ların mükemmel elektronik albümlerinden oluşan kişisel bir etkinlik yapmak lazım. İçinde tabii ki Ultra-Obscene'in de bulunduğu tek kişilik bir etkinlik.

1. Past Life

2. Rancid

3. Ultra-Obscene

4. Bullitproof

5. Breakbeat Era

6. Time 4 Breaks

7. Late Morning

8. Anti-Everything

9. Animal Machine

10. Our Disease

11. Max

12. Control Freak

13. Terrible Funk

14. Sex Change

15. Life Is My Friend

Kristin Hersh - Hips and Makers

90'lar şahaneydi. Bilgisayarsız, internetsiz, iPodsuz, cep telefonsuz üniversite yıllarının boş vakitlerinde kitap okunur, sinemaya gidilir, müzik setinden veya walkmenlerden müzik dinlenirdi. 90'ların birçok albümü, hayatım boyunca edindiğim dinleyici vizyonumun oluşmasındaki en önemli etkendir. Çünkü o kadar teknoloji yoksunluğuna rağmen, her türlü olumlu-olumsuz duruma karşı imdadınıza yetişecek bir albüm mutlaka vardı. Şimdi daha çok var elbette. Ama önemli olan o yoksunlukta bile bu kadar donanımlı, bu kadar hazırcevap, bu kadar çeşitli olabilmekti. Üstelik o yıllardaki birçok isim, şimdilerde o zaman yazdıklarından daha güzel şarkılar yazamıyor. REM, Depeche Mode, The Cure hep yanımızda olmalarına rağmen hiçbir zaman 90'larda oldukları gibi derinleşmemişlerdi benim için. Madonna dahi bir başka içtendi sanki.

90'ların en büyük hediyesi grunge idi. Alternative Rock ile klasiğin mükemmel buluşması, kendini arayan, sonra da soluğu bu müziğin ve onun getirdiği alternatif modanın içinde alan, ama bu durumu tam olarak tanımlayamayıp "X Kuşağı" olarak kimlik tespitinde bulunan rockerların gönlünde kolayca yer buldu. Tüm zamanların en harika dörtlülerinden Pearl Jam, Nirvana, Soundgarden, Alice In Chains dışında da yığınla grup vardı. 80'lerin ortasından kopup gelen Throwing Muses, bu akımın içinde doğal bir varoluş sergiledi. Üvey kardeşler Kristin Hersh ve Tanya Donelly'nin önderliğinde grunge'ın erkek egemen bir müzik olmadığı yönünde bayrak açmaya çalıştılar. 9 albüm yaptılar. Dağılınca da Belly ve The Breeders gibi iki güzide grup armağan ettiler. Hepsini biliyorum ve seviyorum. Ama Kristin Hersh'in yeri çok başka. Daha doğrusu onun 94 tarihli Hips and Makers albümünün yeri çok başka desem daha doğru.

Henüz kendisini hiç tanımaz etmez iken duyduğum Your Ghost'un inanılmaz hüzün büyüsü bedenimi öyle sarmıştı ki, ölen sevgiliye ithafen "galiba dün gece etrafımda çemberler çeviriyordun" diyen bu tutkusu derinden hissedilen kadın sesi beni hüzünlendirdiği kadar ürpertmişti de... Michael Stipe'ın bu gotik havaya kattığı geri vokal, çello denen tanrısal enstrumanın tepemize bindirdiği kara bulutlar belki de dünyanın en güzel şarkılarından birini döllüyordu. Sonra baktım ki, albümün geneline hâkim bu sıkıntılı iklim, o dönem, daha sonra dönem dönem tam da aradığım şeydi. Grunge yobazı olma yolunda sağlam adımlar attığımı hissettiğim anlarda Hips and Makers'ın beni kontrol etmesi, akustik bilincimin gelişmesinde çok önemli rol oynamıştır. Ders çalışma saatlerinde masa lambası ışığında baştan çıkmak için en mükemmel albümlerden biriydi. Hiçbir şey ifade etmeyen tıngır mıngır folk albümlerinden değildir. Dinledikçe, özledikçe güzeldir Hips and Makers...

Hüzün yüklenmediği halde belki Your Ghost kadar sarsıcı Sundrops, savunmasız ruh halini güçlü bir söyleyişle dengeleyen Me and My Charms, tanımlamak için gotik country şirinliği şeklinde saçmalama gereği duyduğum Cuckoo, piyano ve çellonun bir ninni estetiğinde buluştuğu Beestung, mumlar arasında unutulmaz bir dinleti ortamı vaat eden Houdini Blues ve Teeth, yarısı hırçın, yarısı dingin A Loon ve albümün en uzun, aynı zamanda en olgun parçalarından Close Your Eyes, ilk kez dinleyenlere birşeyler, kendisine alışanara milyonlar ifade eden besteler. Herbiri günler veya saniyeler sürmüştür bilemeyiz. Bildiğimiz, ortaya çıkanın saniyelere ve günlere sığmayı reddeden bu sığmazlık içinde telli çalgıların kudretini en canlı biçimde kulaklara, oradan da beyin kıvrımlarına sızdırmasıdır sanırım.

1. Your Ghost

2. Beestung

3. Teeth

4. Sundrops

5. Sparky

6. Houdini Blues

7. A Loon

8. Velvet Days

9. Close Your Eyes

10. Me And My Charms

11. Tuesday Night

12. The Letter

13. Lurch

14. Cuckoo

15. Hips and Makers