Tamikrest - Chatma

Tuareg müzisyenlerinin çileli müzikal yolculuklarını Tinariwen'in bünyesinde özetlemiştik. 2006'da yirmili yaşlarının başında olan bir grup müzisyen tarafından kurulan Tamikrest de blues ve folk rock etkilenimli, ama yine de kendine özgü Tuareg müziğinin dikkat çekici isimlerinden birisi. Adagh (2010) ve Toumastin (2011) adlı iki güzel albümün ardından 2013 tarihli Chatma ile daha da dikkat çekici hale gelen grup, şarkıları yazan, söyleyen ve gitar çalan Ousmane Ag Mossa liderliğinde 7-8 kişiyi bulan bir nüfusa sahip. Onların hikayesi de pek farklı sayılmaz. 1990-95 arasındaki iç savaşın gölgesinde Mali'nin kuzeydoğusundaki Kidal'de sıkıntılı bir dönem yaşamışlar. 2006'da Ousmane Ag Mossa ve grupta bas çalan arkadaşı Cheick Ag Tiglia, tıpkı Tinariwen gibi mücadele için silahları değil, gitarları ve onlarla yazdıkları şarkıları seçmişler. Etkilendikleri isimler arasında ilahları olan Tinariwen haricinde batı kanadından Pink Floyd, Jimi Hendrix ve Bob Marley bulunmakta.

Tamikrest, ülkesinin bu rock tabanlı enfes müziğini kitabına uygun biçimde çalıp söyleyen en yetenekli oluşumlardan biri. Tanınmaları da 2008 yılında bir müzik festivalinde tanıştıkları Amerika-Avustralya kökenli Dirtmusic grubu sayesinde gerçekleşiyor. İlerleyen dostluk, Dirtmusic'in Tamikrest'i ikinci albümlerinin kayıtlarına davet etmesine vesile oluyor. Dirtmusic üyesi ve aynı zamanda temeli 80'lere dayanan Seattle'lı saygın rock grubu The Walkabouts'ın kurucusu Chris Eckman'ın onlardan çok etkilenip ilk iki albümün yapımcılığını üstlenmesi de bunu izliyor. Birlikte Avrupa'yı turlayıp hayran kitlelerini genişletiyorlar. Böylelikle 2013 Eylül ayında çıkan üçüncü albüm Chatma ile birlikte kadar sağlam altyapı, kültürel tecrübe, geleneksel ile modern arasında kurulmuş güçlü köprü muhafaza ediliyor.

Chatma, genel olarak ilk iki Tamikrest albümünü kaldığı yerden sürdürüyormuş gibi görünen bir albüm. Ama Tinariwen veya iyi bir Tuareg grubunun albümünü birkaç defa dinledikten sonra yaşadığım hissin aynısını Chatma'da da yaşadığım için benim açımdan bu durum hem kaldığı yerden bir devam, hem de yeni açılan bir sayfa anlamı taşıyor. Albümdeki 10 şarkıda boş yok. Şarkılar boyunca tribal etki yaratan gitarlar, el çırpmalar, kıvrak blues nağmeleriyle ilahi etkisi yaratan psychedelic dinginlikler arasında seyreden eklektik tasarımlar iliklere işliyor. Birçok Tuareg albümünden farklı olarak davul ve bas gitar yoğunluğu şarkıları daha da üste çıkarıyor. Tüm bunlara son derece karizmatik Ousmane Ag Mossa vokali de eklenince mükemmel bir iklim ortaya çıkıyor. Öyle ki, Mossa birçok şarkıda idolü Ibrahim Ag Alhabib'in mesafeli olduğu kadar Mali kederi de yüklenmiş vokal gücünü aratmıyor.

Zaten hiç künyeye bakmadan Imanin Bas Zihoun, Tisnant an Chatma, Itous, Djanegh Etoumast şarkılarını duysam, büyük ihtimalle Tinariwen bazı sound değişimleriyle ya da bir yan projeyle yeni albüm yapmış derdim. Fakat bunun yanında Achaka Achail Aynaian Daghchilan, Assikal, Timtar gibi "trip"ler, albümü gerçekte olduğundan farklı mecralara taşıma yetisine sahip içsel yolculuklar adeta. Bu sınırlı görünen müzikal bünyede kendi yolunu, yolculuğunu planlayabilen Tamikrest, köklerini Afrika toprağına, dallarını da blues ve folk rock'ın geçerli olduğu her yere salmasını bilen bir olgunluk örneği. Chatma da o olgunluğun en bereketli, en lezzetli meyvesi. Bana göre Tuareg müziği nedir sorusuna verilebilecek en dirayetli cevaplardan biri. Bu müziğin kilometre taşı albümleri arasında sayılması gerekenlerden.

1. Tisnant an Chatma
2. Imanin Bas Zihoun
3. Itous
4. Achaka Achail Aynaian Daghchilan
5. Djanegh Etoumast
6. Assikal
7. Toumast Anlet
8. Takma
9. Adounia Tabarat
10. Timtar